Door Meindert J. Prins
Vrijdag 4 januari 1935 was een vorstvrije, bewolkte dag met een zwakke wind uit het noordwesten en weinig kans op regen. De 41 jarige Andijker tuinder Fokke Zee fietste die dag in zijn zondagse kleren van Andijk naar Paleis Noordeinde in Den Haag met het plan daar te worden ontvangen door koningin Wilhelmina. Als het niet zou lukken om haar te spreken, had hij een brief mee voor de koningin:
Andijk, 3 januari 1935
Aan hare majesteit Koningin Wilhelmina,
Het is bij dezen, dat ik u in kennis breng met de geboorte van onze 8ste dochter. Wij zijn zo vrij geweest haar te geven den naam die u draagt, n.m. Wilhelmina Helena Paulina Maria.
Als trouwe vaderlanders, liefhebbende het huis en gezag der Oranjes, bedoelen wij U hierin te eeren.
Onze oudste is een dochter van 17 jaar, waarop volgt een zoon van 16 jaar, en dan achtereenvolgens 7 dochters, gelukkig allen gezond en goed.
Hopende, dat het hierboven gemelde U een oorzaak van vreugde mag zijn, en ook, dat de jonggeborene met Gods hulp waardig dien naam tot in lengte van jaren mag dragen. Ook dat gij en uw dochter en volk in 1935 met Gods hulp mogen worden gezegend.
Uw dienstwillige dienaar, F. Zee
Zijn vrouw Ebeltje had de naam Louise gekozen als het weer een dochter zou worden. Alle tantes waren al vernoemd en gedurende de eerste wereld oorlog hadden ze een Hongaarse vluchteling in huis gehad die Louise heette. Maar haar echtgenoot Fokke had een ander idee. Hij was aan de weet gekomen dat er een oud volksgebruik bestond waarbij een zevende zoon of dochter die in een ongebroken lijn werd geboren, naar de koning of koningin kon worden vernoemd. Het was niet nodig om hiervoor toestemming te vragen maar dit werd wel vaak gedaan want in veel gevallen zat er een bonus van 10 tot 25 gulden aan vast als het gezin er financieel niet best voor stond. In deze gevallen werd eerst de burgemeester van de gemeente waar het gezin woonde, geraadpleegd.
Dit volksgebruik bestond al honderden jaren, ook in omliggende landen zoals Belgie, Frankrijk en Duitsland. Het getal 7 had een magische betekenis. In de 16de eeuw begon men met het vernoemen van een zevende kind naar een heilige. In de volgende eeuwen is dit volksgebruik langzaam veranderd. Voordat Nederland een koningshuis had, werden ook graven en hertogen vernoemd. In de 19de eeuw begon het vernoemen naar het koningshuis en werden veel zevende zonen Willem genoemd.
Fokke Zee was in Andijk geboren op 28 september 1893 als achtste kind van de winkelier in kruidenierswaren Jan Zee en zijn vrouw Grietje Bootsman. In totaal werden er twaalf kinderen in dit gezin geboren waarvan er zes jong zijn overleden.
Fokke Zee was op 10 november 1915 met Ebeltje Prins getrouwd. Zij was een bescheiden en rustige vrouw en dochter van wethouder Gerrit Prins Jbzn en Wijntje Vriend Nd. Ze woonden van 1930 tot 1949 op Geuzenbuurt 249 in wat nu Dijkweg 273 is. Fokke Zee was een vriendelijke, opgewekte en optimistische man en werd tuinder zoals zovelen in die jaren. Ze kregen negen kinderen die allen in Andijk zijn geboren:
Grietje op 18 mei 1917
Gerrit op 19 november 1918
Wijntje op 23 september 1920
Aafje op 1 april 1923
Anje Pietje op 21 december 1924
Trijntje op 14 juli 1927
Jantje op 11 october 1929
Dieuwertje op 22 juni 1933
Wilhelmina Helena Paulina Maria op 3 januari 1935
Paleis Noordeinde in Den Haag.
Toen hij later op die januari dag bij Paleis Noordeinde aankwam, kwam hij niet verder dan de paleiswacht, die hem meedeelde dat Hare Majesteit het veel te druk had met staatszaken om onverwachte bezoekers in audientie te ontvangen. Hij liet dus de brief die hij had geschreven achter en al in de daaropvolgende week kreeg hij een met de hand geschreven antwoord per post van de Particulier Secretaris van H. M. de Koningin; in de jaren voor de 2de wereldoorlog was dat Cornelis Schelto Sixma Baron van Heemstra:
‘s Hage, 9 Januari 1935
Hare Majesteit de Koningin draagt mij op den Heer F. Zee Haar dank over te
brengen voor de kennisgeving van de geboorte van zijn dochter Wilhelmina Helena Paulina Maria.
Hare Majesteit nam met belangstelling kennis van de inhoud van zijn schrijven.
De Particulier Scretaris
van H. M. De Koningin
Ruim 11 jaar later, in het voorjaar van 1946 heeft Fokke Zee nog eens geprobeerd in audientie te worden ontvangen door Koningin Wilhelmina. Hij schreef nu eerst een brief waarop de particulier secretaresse van H.M de koningin, Jeannette Geldens, antwoordde:
H.M. de Koningin heeft mij opgedragen, U hartelijk dank te zeggen voor den brief, dien gij tot Haar richtte en van welke inhoud Zij met belangstelling heeft kennis genomen. Hoe gaarne de Koningin aan Uw verzoek, door Haar in audientie te mogen worden ontvangen, zou willen voldoen, is Haar dit, hoezeer het Haar ook leed doet, onder de gegeven omstandigheden, niet wel mogelijk, daar vele en belangrijke staatszaken Haar aandacht en tijd wel bijzonder opeischen.
Zij dankt U ook voor de gevoelens, waarvan gij jegens haar uiting hebt willen geven.
De Particulier Secretaresse
van H.M. de Koningin
( J. Geldens )
Op 23 mei 1949 emigreerden Fokke en Ebeltje Zee met vier nog ongehuwde dochters naar Alberta, Canada. De rest van zijn kinderen waren ondertussen getrouwd en hadden ook emigratie plannen of waren al geemigreerd. Fokke en zijn vrouw wilden niet alleen in Andijk achterblijven als ook hun vier jongste dochters naar Canada zouden gaan. Op 23 januari 1957 trouwde hun naar koningin Wilhelmina vernoemde dochter in Red Deer, Alberta met John Kits. Ook Prinses Wilhelmina kreeg een aankondiging van hun aanstaande huwelijk met een uitgebreide brief, waarop haar secretaresse J. Geldens op 18 januari 1957 antwoordde:
Prinses Wilhelmina heeft mij verzocht U Haar vriendelijke dank over te brengen voor Uw aardige brief, waarin U Haar het voorgenomen huwelijk van Uw dochter Wilhelmina annonceert. De Prinses wenst U hiermede – en ook het bruidspaar zelve – van harte geluk.
Het heeft de Prinses veel genoegen gedaan uit Uw schrijven te lezen, dat U, al was het in den beginne ook moeilijk, met Uw gezin een goed bestaan in den vreemde hebt kunnen opbouwen. Op verzoek van de Prinses zend ik heden voor U-beiden onder apart couvert, als een tastbare herinnering aan Uw vaderland, een Prinsessenkalender 1957, waarvoor U waarschijnlijk wel een goed paatsje in Uw woning zult vinden.
Op verzoek van de Prinses breng ik U-allen Haar vriendelijke groeten over.
Enkele maanden later stuurde Fokke Zee weer een brief met enkele foto’s van het bruidspaar en van de rest van zijn familie naar Prinses Wilhelmina waarin hij haar ook bedankte voor de ontvangen Prinsessenkalender.
De particulier secretaresse J. Geldens antwoordde op 10 april 1957:
Prinses Wilhelmina heeft mij verzocht U Haar vriendelijke dank te willen brengen voor Uw aardige brief van 31 maart j.l. met de daarbij gevoegde foto’s van het huwelijk van uw jongste dochter. De Prinses heeft deze attentie zeer bijzonder op prijs gesteld.
De Prinses zendt U Haar beste wensen en laat U vriendelijk groeten.
Met deze brief eindigde de correspondentie tussen Fokke Zee en Prinses Wilhelmina.
Prinses Wilhelmina was geboren op 31 augustus 1880 in Den Haag op Paleis Noordeinde en overleed op 28 november 1962 in Apeldoorn op Paleis Het Loo op de leeftijd van 82 jaar.
Ebeltje Zee-Prins overleed op 11 april 1986 in Red Deer, Alberta op de leeftijd van 92 jaar. Fokke Zee (in Canada heette hij Frank Zee) overleed op 4 september 1989 in Red Deer, enkele weken voor zijn 96ste verjaardag.
Hun jongste dochter Wilhelmina Helena Paulina Maria en haar echtgenoot John Kits kregen vijf kinderen. De jongste was een dochter, geboren op 9 september 1968 en ook zij kreeg de vier koninklijke namen. Toen zij in 1999 ging trouwen nam haar nicht Paulene Helen Kamps-Kooiman, ook een kleindochter van Fokke en Ebeltje en dochter van Jan Kooiman en Aafje Kooiman-Zee contact op met het Nederlandse Consulaat in Calgary, Alberta om informatie over de geschiedenis van deze koninklijke naamgeving om die gegevens te gebruiken voor een toespraak op de bruiloft. Een vrouwelijke ambtenaar op dit consulaat deelde haar mee dat dit onzin was; zij had er nog nooit van gehoord en dus bestond zoiets helemaal niet. Paulene liet zich niet uit het veld slaan en nam met de hulp van een kennis in Andijk contact op met drs. B. Woelderink, directeur van de Dienst van het Koninklijk Huis in Den Haag. Een week later kwam er al een uitgebreid antwoord met complete achtergrond informatie over dit oude volksgebruik. Ook bevestigde hij dat alle correspondentie sinds 1946 tussen haar grootvader en Koningin, later Prinses Wilhelmina, in het archief van het Particulier Secretariaat van Koningin/Prinses Wilhelmina waren bewaard gebleven. De brief van 1935 was niet bewaard, waarschijnlijk, aldus drs. B. Woelderink, omdat er geen bonus was verleend en het daarom niet nodig was geoordeeld die brief te bewaren.
Voor het schrijven van dit artikel ben ik veel dank verschuldigd aan Dr. Paulene H. Kamps-Kooiman, psychologe te Calgary, Alberta, Canada, kleindochter van Fokke en Ebeltje Zee. Van haar heb ik veel informatie en copieen van de correspondentie ontvangen.
